Jak wykonywać analizę co-jeśli (Goal Seek, Solver)

Czasami potrzebujesz sprawdzić, co się stanie, jeśli zmienisz tylko jeden element swoich danych. Dzięki funkcjom analizy co-jeśli w LibreOffice Calc możesz błyskawicznie sprawdzić różne scenariusze bez ręcznego przeliczania arkusza. Narzędzia Goal Seek (Szukanie wyniku) i Solver (Solver) pozwalają testować założenia, prognozować wyniki i podejmować lepsze decyzje oparte na danych.

Co to jest analiza co-jeśli

Analiza „co-jeśli” (ang. What-If Analysis) polega na sprawdzaniu, jak zmiana jednej lub kilku wartości wpływa na wynik końcowy. Dzięki temu możesz planować scenariusze, przewidywać efekty decyzji i sprawdzać, czy dane założenia są realistyczne.

Przykład: chcesz wiedzieć, jaką cenę musisz ustalić, by osiągnąć określony zysk. Nie musisz liczyć ręcznie – wystarczy użyć funkcji Goal Seek, a Calc zrobi to za Ciebie.

Jak działa funkcja Goal Seek (Szukanie wyniku)

To narzędzie pozwala obliczyć wartość potrzebną w jednym z parametrów formuły, aby osiągnąć żądany wynik.

Jak używać Goal Seek w LibreOffice Calc

  1. Wpisz w arkuszu formułę, np. =Cena*Sztuki-Koszt.
  2. Upewnij się, że wynik tej formuły znajduje się w osobnej komórce.
  3. Przejdź do Narzędzia → Szukanie wyniku.
  4. W polu Formuła wskaż komórkę z wynikiem.
  5. W polu Zmieniana komórka wybierz wartość, którą Calc ma dopasować.
  6. Wpisz żądany Wynik docelowy.
  7. Kliknij OK – LibreOffice obliczy, jaka wartość zapewni oczekiwany rezultat.

Przykład: chcesz uzyskać zysk 1000 zł, a wiesz, ile sprzedajesz sztuk. Funkcja Goal Seek automatycznie obliczy, jaka cena jednostkowa da taki zysk.

Jak korzystać z narzędzia Solver

Solver to bardziej zaawansowana wersja analizy co-jeśli. Pozwala zmienić więcej niż jeden parametr jednocześnie, a dodatkowo możesz ustawić ograniczenia, np. minimalną lub maksymalną wartość.

Użycie Solver w LibreOffice Calc

  1. Otwórz arkusz z danymi i formułą, której wynik chcesz zoptymalizować.
  2. Wybierz Narzędzia → Solver.
  3. Wskaż komórkę z formułą jako komórkę celu.
  4. Wprowadź wartość docelową lub wybierz opcję maksymalizacji albo minimalizacji.
  5. W sekcji Zmieniane komórki dodaj parametry, które Solver może modyfikować.
  6. Kliknij Dodaj, aby określić ograniczenia (np. liczba ≥ 0 lub ≤ 1000).
  7. Naciśnij Rozwiąż, aby Calc obliczył najlepsze możliwe wartości.

Dzięki Solverowi możesz np. określić optymalny budżet, ilość produkcji lub koszt jednostkowy, przy zachowaniu konkretnych warunków.

Kiedy warto używać analizy co-jeśli

  • Przy planowaniu budżetu – sprawdź, jak zmiana kosztów lub przychodów wpływa na wynik finansowy.
  • W analizach sprzedaży – zobacz, jak zmiana ceny lub ilości sprzedanych produktów wpłynie na zysk.
  • Podczas prognozowania – sprawdź, jaki scenariusz przyniesie najlepsze efekty.
  • W projektach i produkcji – oblicz, jak zmiany zasobów wpływają na koszty.

Dzięki takim analizom podejmujesz decyzje oparte na danych, a nie na przypuszczeniach.

Praktyczny przykład

Masz arkusz, w którym zysk obliczany jest jako =Przychód-Koszt. Twoim celem jest osiągnięcie 5000 zł zysku.

Użyj funkcji Goal Seek, aby obliczyć, ile musisz sprzedać sztuk produktu, by uzyskać ten wynik. Calc sam dopasuje wartość w komórce odpowiadającej za ilość sprzedaży.

Jeśli dodatkowo chcesz ograniczyć koszt produkcji do 20 000 zł i znaleźć najlepszą kombinację ceny oraz ilości, użyj Solvera. W ten sposób szybko poznasz optymalne wartości, które spełniają oba warunki.

Dobre praktyki

  • Zanim użyjesz Goal Seek lub Solver, sprawdź poprawność formuł w arkuszu.
  • Wprowadzaj realistyczne wartości – ekstremalne założenia mogą dać błędne wyniki.
  • Zmieniaj tylko te komórki, które mają realny wpływ na formułę.
  • Zachowaj kopię arkusza przed uruchomieniem analizy, aby móc porównać wyniki.
  • Dla złożonych obliczeń testuj różne scenariusze i porównuj rezultaty.

Analiza co-jeśli to potężne narzędzie, które pomaga podejmować świadome decyzje w oparciu o dane. Dzięki funkcjom Goal Seek i Solver w LibreOffice Calc możesz sprawdzić różne scenariusze i szybko znaleźć najlepsze rozwiązania.

Wykorzystaj te funkcje w planowaniu finansów, prognozach czy raportach projektowych – zyskasz nie tylko czas, ale i pewność, że Twoje decyzje są dobrze uzasadnione.