Jak podsumować dane według kategorii

Gdy arkusz kalkulacyjny rośnie z dnia na dzień, trudno szybko ocenić, które dane są najważniejsze. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi podsumowanie danych według kategorii. Dzięki tej technice możesz w kilka chwil zobaczyć, jak rozkłada się sprzedaż według regionów, wydatki według typów kosztów albo liczba zamówień według pracowników. To proste, ale niezwykle skuteczne narzędzie analizy.

Dlaczego warto podsumowywać dane według kategorii

Podsumowanie danych pozwala spojrzeć na liczby z innej perspektywy. Zamiast analizować setki wierszy, możesz od razu zobaczyć łączny wynik dla każdej grupy.
To rozwiązanie świetnie sprawdza się w raportach finansowych, analizach sprzedaży, planowaniu budżetu czy statystykach projektowych.

Jak podsumować dane według kategorii w LibreOffice Calc

LibreOffice Calc oferuje kilka sposobów na szybkie tworzenie zestawień według kategorii.

Sposób 1: Użycie funkcji SUMA.JEŻELI

Najprostszy sposób to funkcja SUMA.JEŻELI.
Formuła wygląda tak:

=SUMA.JEŻELI(A2:A100; "Kategoria1"; B2:B100)
  • A2:A100 – zakres kategorii,
  • „Kategoria1” – nazwa kategorii, którą chcesz podsumować,
  • B2:B100 – zakres z wartościami do zsumowania.

Dzięki temu możesz tworzyć automatyczne raporty, które sumują wartości dla każdej kategorii.

Sposób 2: Użycie tabeli przestawnej

Tabele przestawne to potężne narzędzie, które zrobi wszystko za Ciebie.

  1. Zaznacz dane.
  2. Przejdź do Wstaw → Tabela przestawna → Utwórz.
  3. Wybierz kolumnę z kategoriami jako Wiersze.
  4. Wybierz kolumnę z wartościami jako Dane.

LibreOffice automatycznie utworzy zestawienie sum dla każdej kategorii.

Sposób 3: Narzędzie „Konsolidacja”

Jeśli Twoje dane pochodzą z różnych arkuszy lub zakresów:

  1. Przejdź do Dane → Konsolidacja.
  2. Dodaj zakresy źródłowe.
  3. Wybierz funkcję Suma lub inną (np. Średnia, Maksimum).
  4. Zaznacz opcję Etykiety w pierwszym wierszu.

W efekcie otrzymasz zbiorcze podsumowanie danych według kategorii.

Jak podsumować dane według kategorii w Excelu

W Excelu możesz skorzystać z identycznych narzędzi.

SUMA.JEŻELI

=SUMIF(A2:A100; "Kategoria1"; B2:B100)

Wersja wielokryterialna (SUMA.WARUNKÓW) pozwala uwzględnić więcej niż jedną kategorię:

=SUMA.WARUNKÓW(B2:B100; A2:A100; "Kategoria1"; C2:C100; ">100")

Tabela przestawna

  1. Zaznacz dane.
  2. Kliknij Wstaw → Tabela przestawna.
  3. Przeciągnij pola z kategoriami do Wierszy, a wartości do Wartości.

Wynik? Gotowy raport sumujący dane według każdej grupy.

Praktyczne przykłady

  • Sprzedaż – suma przychodów według produktu lub regionu.
  • Budżet domowy – zestawienie wydatków według kategorii: jedzenie, rachunki, rozrywka.
  • Czas pracy – podsumowanie godzin według projektu.
  • Raport marketingowy – zliczanie leadów według źródła kampanii.

Wystarczy jedna formuła lub tabela przestawna, by zamienić bałagan w arkuszu w czytelny raport.

Wskazówki i dobre praktyki

  • Upewnij się, że każda kategoria jest wpisana dokładnie w ten sam sposób – różnice w pisowni (np. „Warszawa” i „warszawa”) mogą tworzyć błędy.
  • Warto dodać filtr automatyczny, aby łatwo zawężać wyniki.
  • Jeśli często analizujesz te same dane, zapisz tabelę przestawną jako szablon.
  • Używaj funkcji ŚREDNIA.JEŻELI lub LICZ.JEŻELI, aby tworzyć inne rodzaje zestawień.

Teraz już wiesz, jak podsumować dane według kategorii w LibreOffice Calc i Microsoft Excel. To jedno z najprostszych, a zarazem najpotężniejszych narzędzi analitycznych. Podsumowując, dzięki podsumowaniom możesz w kilka chwil znaleźć najważniejsze liczby i wyciągnąć wnioski z danych, które wcześniej wydawały się chaotyczne.